فعالیت
با استفاده از مدلهای مولکولی و با فرض داشتن دو اتم کربن و تعداد کافی از اتمهای هیدروژن:
۱. سه ترکیب مولکولی $\text{2}$ کربنه بسازید.
۲. مشخص کنید در ترکیبهایی که ساختهاید، هر یک از اتمهای کربن چند پیوند دادهاند؟
۳. فرمول مولکولی هر سه ترکیب را بنویسید.
پاسخ و توضیح فعالیت صفحه 24 علوم نهم
این فعالیت به شما کمک میکند تا مفهوم **پیوندهای چندگانه (یگانه، دوگانه، سهگانه)** بین اتمهای کربن و تشکیل خانواده ترکیبات آلی (هیدروکربنها) را درک کنید. ⚛️
---
## ۱. ساخت سه ترکیب ۲ کربنه
کربن ($\text{C}$) همیشه **$\text{4}$ پیوند** میدهد (برای رسیدن به آرایش $\text{8}$ تایی پایدار). هیدروژن ($ ext{H}$) همیشه **$\text{1}$ پیوند** میدهد (برای $\text{2}$ تایی پایدار). سه ترکیب ممکن با دو اتم کربن عبارتاند از:
### ترکیب ۱: اتان (Ethane)
* **نوع پیوند کربن:** **پیوند یگانه** ($ ext{C}- ext{C}$)
* **ساختار:** \(\text{H}_3\text{C}-\text{CH}_3\)
### ترکیب ۲: اِتِن (Ethene)
* **نوع پیوند کربن:** **پیوند دوگانه** ($ ext{C}= ext{C}$)
* **ساختار:** \(\text{H}_2\text{C}=\text{CH}_2\)
### ترکیب ۳: اِتین (Ethyne)
* **نوع پیوند کربن:** **پیوند سهگانه** ($ ext{C}\equiv \text{C}$)
* **ساختار:** \(\text{H}-\text{C}\equiv \text{C}-\text{H}\)
---
## ۲. تعداد پیوندهای هر اتم کربن
* در هر سه ترکیب ساخته شده، هر اتم کربن **دقیقاً $\text{4}$ پیوند** داده است.
* **اتان:** $\text{1}$ پیوند با کربن دیگر + $\text{3}$ پیوند با هیدروژنها = $\text{4}$ پیوند.
* **اِتِن:** $\text{2}$ پیوند با کربن دیگر + $\text{2}$ پیوند با هیدروژنها = $\text{4}$ پیوند.
* **اِتین:** $\text{3}$ پیوند با کربن دیگر + $\text{1}$ پیوند با هیدروژن = $\text{4}$ پیوند.
**نتیجه:** کربن همیشه $\text{4}$ پیوند اشتراکی ایجاد میکند تا لایه ظرفیت خود را کامل کند.
---
## ۳. فرمول مولکولی
1. **اتان:** \(\text{C}_2\text{H}_6\)
2. **اِتِن:** \(\text{C}_2\text{H}_4\)
3. **اِتین:** \(\text{C}_2\text{H}_2\)
**نکته:** هرچه تعداد پیوندها بین دو کربن بیشتر باشد (از یگانه به سهگانه)، تعداد هیدروژنهای کمتری برای تکمیل $\text{4}$ پیوند کربن باقی میماند و در نتیجه مولکول **"نااشباعتر"** میشود.